Historia powszechna XIX i XX w.: Depesza tajnego radcy Abeckena do Ottona von Bismarcka

Opis źródła:

Dokumenty opisują wydarzenia związane z żądaniem hr. Benedetti, ambasadora Francji, od króla, aby zobowiązał się na zawsze nie akceptować kandydatury Hohenzollernów. Król odmówił, tłumacząc, że nie można składać takich permanentnych zobowiązań. W międzyczasie, król otrzymał potwierdzenie od księcia Hohenzollerna, co skłoniło go do podjęcia decyzji o nieprzyjmowaniu hr. Benedettiego i przekazaniu mu, przez adiutanta, że nie ma nic więcej do powiedzenia. Dodatkowo, wspomniano o depeszy Bismarcka, dotyczącej rezygnacji księcia Hohenzollerna, która miała miejsce po oficjalnym powiadomieniu przez rząd hiszpański, co również spotkało się z odmową ze strony króla w kontekście kolejnych zobowiązań. Król rozważał, czy nie należy upublicznić postanowień związanych z żądaniem Benedettiego oraz jego odrzuceniem.

Miejsce wydania źródła:

Źródło: Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 268.

Tekst depeszy tajnego radcy Abeckena wysłanej z Ems do Ottona von Bismarcka

Hr. Benedetti złapał mnie w ogrodzie spacerowym, aby w sposób, w końcu natarczywy, zażądać ode mnie, bym go upoważnił do natychmiastowego depeszowania, że zobowiązuję się po wsze czasy nie dać nigdy mego przyzwolenia, w wypadku jeżeli Hohenzollernowie znowu powrócą do wysuwania swojej kandydatury. Odmówiłem mu, w końcu w sposób nieco surowy, albowiem tego rodzaju zobowiązania na zawsze dawać nie można i nie należy. Powiedziałem mu przy tym, rzecz zrozumiała, że jeszcze nie otrzymałem żadnej wieści i że ponieważ on przez Paryż i Madryt wcześniej ode mnie jest poinformowany, wiedzieć może, że rząd mój znajduje się poza obrębem całej sprawy".

JKM otrzymał tymczasem pismo księcia [...]. Że zaś JKM powiedział hr. Benedettiemu, że oczekuje wiadomości od księcia, Najjaśniejszy Pan, ze względu na podane wyżej żądanie na przedstawienie hr. Eulenburga i moje, zdecydował się nie przyjmować więcej hr. Benedettiego, a tylko przez adiutanta polecić mu powiedzieć, że JKM otrzymał obecnie od księcia potwierdzenie wiadomości, jaką Benedetti już miał z Paryża i że nie ma nic więcej do powiedzenia ambasadorowi.

JKM pozostawia do uznania Waszej Ekscelencji, czy nie należałoby podać do wiadomości naszych posłów, jak również zamieścić w prasie wiadomości o nowym żądaniu Benedettiego oraz o odrzuceniu tego żądania.

Treść depeszy zredagowanej przez Bismarcka i opublikowanej w prasie

Jak tylko wiadomość o zrzeczeniu się księcia Hohenzollern została przez królewsko-hiszpański rząd oficjalnie zakomunikowana gabinetowi cesarsko-francuskiemu, zażądał ambasador francuski w Ems od JKM upoważnienia do depeszowania do Paryża, że JKM król zobowiązuje się po wsze czasy nie dać nigdy swojego przyzwolenia w wypadku, jeżeli Hohenzollernowie zechcą powrócić do wysuwania swej kandydatury.

JKM na to odmówił przyjęcia jeszcze raz ambasadora francuskiego i przez adiutanta urzędowo go zawiadomić polecił, że JKM nie ma nic więcej do zakomunikowania ambasadorowi.

Słowniczek pojęć:

Adiutant- oficer przyboczny wyższego dowódcy lub dowództwa

Benedetti – hrabia Vincent Benedetti (1817-1900), w 1870 r. był ambasadorem Francji w Berlinie.

Depesza emska – wysłana 13 VII 1870 z Bad Ems, z kancelarii króla pruskiego Wilhelma I do Ottona von Bismarcka,

Depesza – wysłana informacja zawierająca różne treści, od politycznych po życie codzienne

Ekscelencja- tytuł honorowy przysługujący dostojnikom państwowym i kościelnym; też: osoba, której przysługuje ten tytuł

Hohenzollernowie – niemiecka dynastia panująca m.in. w Prusach.

JKM – Jego Królewskiej Mości

Otto Von Bismarck – niemiecki polityk, mąż stanu, premier Prus od 1862 do 1873, kanclerz Rzeszy zwany Żelaznym Kanclerzem. Odegrał wiodącą rolę w procesie zjednoczenia Niemiec.

Wilhelm I – król Prus 1861–1888

Pytania do źródła.

Pytanie dla uczniów szkoły podstawowej i średniej:

1.Co Bismarck zmienił w depeszy, co mogło obrazić władze francuskie?

2. Czemu służyły wprowadzone zmiany?

3.Opisz, co było tematem depeszy tajnego radcy Abeckena do Ottona Von Bismarcka.

4.Wskaż różnice pomiędzy zmienionymi fragmentami depeszy

Pytanie dla uczniów szkoły średniej (poziom rozszerzony):

1.Dlaczego Bismarckowi zależało na zmianie treści depeszy? Odpowiedź uzasadnij

2.Na czym polegała manipulacja, której dokonał Bismarck.

3. Rozważ, dlaczego Bismarckowi mogło zależeć na przychylnej opinii publicznej.

Wskazówki: