Opis źródła:
Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego - jest to gazeta wydawana w latach 1792 - 1835 w Warszawie, skupiająca się na wiadomościach z zagranicy, a także na informacjach z Ziem Polskich. Początkowo czasopismo nosiło nazwę “Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Krajowe i Zagraniczne”, od 1815 roku nastąpiła zmiana nazwy na “Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego. W późniejszym okresie nastąpiło jeszcze kilka zmian nazwy, m.in. na “Korrespondent Warszawski”, a następnie “Korrespondent”. Niżej prezentowany tekst źródłowy jest fragmentem jednego z artykułów, w którym mowa jest o wojskach francuskich okupujących północne Włochy, jak również o utrudnianiu działań handlowych Anglii.
Miejsce i data wydania:
Warszawa 1807, nr 83.
Miejsce przechowywania oryginału źródła:
Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk. Dostępne również w wersji zdigitalizowanej, online:
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/143958?id=143958
Tekst źródła (fragment):
Listy z Włoch zawierają w sobie następujące szczegóły względem osadzenia wojskiem Francuzkim miasta Liwurny i innych brzegów: - “Od roku 1796, gdy wojsko Francuzkie weszło do Włoch i gdy tym sposobem zmniejszono handel Angielski w tym kraju, można było uważać miasto Liwurnę, mające zawsze najważniejsze i najzyskowniejsze interesa z Anglią, za najznakomitszy skład towarów Angielskich we Włoszech. Sam nawet Napoleon gdzie przez długi czas sprzyjano wszystkiemu, co miało niejaki stosunek z Anglią, nie mógł wyrównać Liwurnie”.
[...]
Mówią, iż Cesarz Franciszek uda się z Salzburga do Inspruka, i tam będzie się widział z Cesarzem NAPOLEONEM, który jest spodziewany w Wenecyi… Arcy-Xiążę Karol ma tam bydź także obecny.
Słowniczek pojęć:
Liwurna - inaczej: Livorno. Miasto w Toskanii nad Morzem Tyrreńskim
Napoleon - francuski dowódca wojskowy i przywódca polityczny; jako Napoleon I był cesarzem Francuzów oraz głową I Cesarstwa Francuskiego. Więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Napoleon_Bonaparte
Nie mógł wyrównać - inaczej: nie mógł dorównać
Cesarz Franciszek - Franciszek II Habsburg, ostatni cesarz rzymski, pierwszy cesarz Austrii jako Franciszek I. Ojciec Marii Ludwiki, drugiej żony Napoleona. Władał w latach 1792 - 1835. Więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_II_Habsburg
Inspruk - inaczej: Insbruk
Arcy-Xiążę Karol - Karol Ludwik Habsburg. Arcyksiążę austriacki, dowódca i teoretyk wojskowy, generał armii austriackiej, następnie najwyższy jej dowódca. Został odwołany z armii po podpisaniu rozejmu z Napoleonem za plecami cesarza Franciszka I. Więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Ludwik_Habsburg
Pytania do źródła
Pytania do uczniów szkoły podstawowej:
1.W jaki sposób, w świetle tekstu źródłowego, Francja szkodziła Anglii w czasie wojen napoleońskich? Jaką rolę w tej kwestii odgrywały Włochy?
2.Jakie były przyczyny wybuchu wojen napoleońskich? Jaki ustrój panował wówczas we Francji?
3.Jakie były przyczyny wybuchu rewolucji francuskiej?
4.Wymień trzy najważniejsze, twoim zdaniem, postanowienia Kongresu Wiedeńskiego. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Pytania do uczniów szkoły średniej:
1.Jakie wydarzenie miało miejsce w 1796 roku, które wpłynęło na handel we Włoszech?
2. Jakie plany miał Cesarz Franciszek, według informacji zawartych w tekście?
3. Jaką rolę odgrywał Arcyksiążę Karol w opisanych wydarzeniach?
4. Dlaczego miasta takie jak Wenecja były ważne dla Napoleona?
Wskazówki:
Odpowiadając na pytania warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób finansowane były działania wojenne i z jakiego źródła, najczęściej, czerpały kraje. Napoleon w czasie wojen nałożył blokady handlowe na Anglię, sprawiając w ten sposób, że Anglicy ponosili wielkie straty ekonomiczne, co zaś, z kolei, przekładało się na problem z finansowaniem wojska oraz sprzętu.
Francja na przełomie XVIII i XIX wieku przechodziła wiele gwałtownych zmian ustrojowych. Rozpoczęło się od obalenia monarchii w trakcie rewolucji francuskiej, by, następnie, proklamować republikę, zaś jeszcze później nastąpiło przejęcie władzy przez Napoleona i republika zamieniła się w dyktaturę, a następnie cesarstwo. Po zakończeniu rewolucji i po upadku Napoleona zwołany został Kongres Wiedeński w celu przywrócenia ładu sprzed wybuchu wojen i rewolucji.
Najważniejsze cezury:
1789 - 1799 - Rewolucja Francuska, obalenie monarchii Burbonów
1799 - zamach stanu i przejęcie władzy przez Napoleona
1803 - 1815 - Wojny Napoleońskie
Literatura pomocnicza:
Chwalba A., Historia Powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2013.
Plik do pobrania: Okupacja północnych Włoch przez wojska francuskie
Imię i nazwisko osoby opracowującej rekord: Łukasz Wołczyk