Opis źródła:
Fragment Opisania świata Marco Polo, w którym wspomina on swoją pierwszą audiencję u wielkiego chana Kubilaj-chana.
Miejsce wydania:
Marco Polo, Opisanie świata, tłum. A.L. Czerny, wstęp i przypisy M. Lewicki, Warszawa 1975, s. 76-77.
Miejsce przechowywania źródła:
Wspomnienia Marco Polo zostały spisane w 1298 r. i funkcjonowały w wielu rękopiśmiennych kopiach (do dziś zachowało się ich prawie 200). Los oryginału nie jest znany.
Tekst źródła:
Jak obaj bracia i Marko stanęli przed Wielkim Chanem w pałacu
I cóż wam powiedzieć? Gdy Ichmoście Mikołaj i Mateusz oraz Marko[1] przybyli do tego znacznego miasta[2], weszli do głównego pałacu, gdzie zastali Wielkiego Chana[3] w otoczeniu bardzo licznych dostojników. Padli przed nim na kolana i oddali mu pokłon tak korny, jak umieli, rzucając się na twarz. Wielki Chan kazał im powstać i przywitał ich dwornie, okazując wielką radość; wydał dla nich ucztę i wypytywał ich o zdrowie i powodzenie. Dwaj bracia odpowiedzieli, że powodzi im się doskonale, gdyż zastają oto Chana w zdrowiu i pomyślności. Poprosił ich, aby mu powiedzieli, co załatwili z Głową Kościoła[4]. Wyłożyli mu wszystko i dokładnie z wielką swadą i porządkiem, a słuchali ich w wielkiej i długiej ciszy Chan i wszyscy możni, dziwując się ich ogromnemu i długiemu trudowi i ich wielkim niebezpieczeństwom. Po czym przedłożyli uwierzytelnienia, listy i podarunki papieskie, którymi się Chan bardzo radował. I gdy z zadowoleniem je przyjął, sławił bardzo ich chwalebną wierność i usilne starania. Następnie wręczyli mu olej święty, który przywieźli z lampy przy grobie Pana naszego Jezusa Chrystusa w Jerozolimie, a którego tak bardzo był pragnął. Ucieszył się nim ogromnie i w wielkiej miał czci. Wielki Chan, spostrzegłszy Marka młodzieniaszka, zapytał, kto by zacz był. „Miłościwy Panie” rzekł Imć[5] Mikołaj „oto syn mój, a wasz człek[6].” „Niechaj będzie pozdrowiony” powiedział Wielki Chan. I cóż wam będę długo prawił? Wiedzcie jasno, że wielka radość i uciecha była na dworze Wielkiego Chana z powodu przybycia posłów i byli bardzo gościnnie przyjęci, i przez wszystkich szanowani, i pozostali na dworze, i wyniesieni byli nad innych dworzan, gdyż wszyscy widzieli szczególną miłość, jaką Wielki Chan dla nich żywił.
Słowniczek pojęć:
Wielki chan – tytuł noszący władcy Imperium Mongolskiego.
Kulbilaj-chan – piąty wielki chan i pierwszy cesarz Chin z dynastii Yuan (https://pl.wikipedia.org/wiki/Kubilaj-chan)
Pytania do źródła.
Pytania dla uczniów szkoły podstawowej i uczniów szkoły średniej (poziom podstawowy):
1. czym mówi prezentowane źródło?
2. Jak wielki chan przyjął podróżników?
Pytania dla uczniów szkoły średniej (poziom rozszerzony): pytania dla poziomu podstawowego, a ponadto:
1. Co pamiętacie o podbojach mongolskich?
Wskazówki:
Prezentowany fragment pozwala na przybliżenie uczniom postaci Marco Polo. To także możliwość przedstawienia zarysu historii Imperium Mongolskiego oraz ówczesnych Chin. Warto też wspomnieć przy okazji o wyprawie Benedykta Polaka, dominikanina, która był na dworze mongolskim trzydzieści lat wcześniej przed Marco Polo.
Literatura pomocnicza :
Link do wydania z 1975 r. https://polona.pl/item-view/ac4e86a9-b974-4823-b589-891a0edc2cd1?page=8
L. Bergreen, Od Wenecji do Xanadu, Poznań 2008.
Najważniejsze cezury:
1254-1324 – lata życia Marco Polo
1271-1294 – wyprawa Marco Polo do Chin (wyjazd z Chin 1292 r.)
1260-1294 – okres panowania Kubilaj-chana
Plik do pobrania: Pierwsza audiencja Marco Polo u wielkiego chana Kubilaj-chana.
Imię i nazwisko osoby opracowującej rekord: Andrzej Buczyło
[1] Mikołaj, Mateusz oraz Marko – Marco Polo wyruszył w swą podróż jako około szesnastoletni chłopak wraz z ojcem Niccolo Polo i stryjem Maffeo Polo.
[2] Kemenfu – miasto, gdzie rezydencję miał wielki chan.
[3] Kulibaj-chan – piąty wielki chan mongolski i pierwszy cesarz Chin z dynastii Yuan.
[4] Głowa Kościoła – chodzi o papieża. Do 1268 r. był nim Klemens IV. Po jego śmierci nastąpił okres 3 lat, gdy następca nie był wybrany. Gdy Marco Polo wyruszał do Chin, papież ciągle nie był wybrany.
[5] Imć – Jego mość.
[6] człek – tu użyte prawdopodobnie w znaczeniu: wasal, poddany.