Opis źródła:
Korespondencja obozowa więźniów KL Gross-Rosen do rodzin. Listy zgodnie z regulaminem obozowym, musiały być napisane w języku niemieckim. Same treści miały być krótkie oraz pozbawione wszelkich informacji dotyczących: warunków mieszkalnych, sanitarnych oraz pracy w obozie. Każda korespondencja podlegała cenzurze dokonywanej przez blokowego. Sami więźniowie mogli pisać oraz otrzymywać listy 2 razy w miesiącu. Po 1943 roku możliwe było również wysyłanie do obozu paczek żywnościowych dla osadzonych.
Miejsce przechowywania oryginału źródła:
Oryginał przechowywany jest w Archiwum Muzeum Gross-Rosen.
Tekst źródła:
DP-L-377
01.01.1944
Miłości!
Od 1 stycznia 1944 r. mogę pisać kartkę pocztową tylko raz na dwa miesiące i otrzymywać pocztę raz na dwa miesiące. Proszę Cię o przestrzeganiu nowego przepisu. Paczki nie są objęte tym przepisem. Jestem zdrowy i mam się dobrze.
Pozdrawiam serdecznie.
Zbigniew Penkala
Więzień numer 36255
DP-L-1604
Moja Droga!
Pragnę Cię poinformować, że otrzymałem Twoją przesyłkę dzisiaj, 21.08.1943. Otrzymałem przesyłkę w całości. Bardzo za to dziękuję. Jestem zdrowy i czuję się dobrze.
Serdecznie pozdrawiam i całuję.
Twój Jerzy.
DP-L-6412
Drodzy Rodzice!
Jestem zdrowy, czego Wam również życzę. Jak dotąd nie otrzymałem od Was żadnej odpowiedzi. Napiszcie do mnie o wszystkim, co się u Was dzieje. Przesyłam Wam serdeczne pozdrowienia oraz całusy, również dla Lelarnych. Proszę, nie martwcie się o mnie, ze mną wszystko jest dobrze.
Stefan.
DP-P-9081
Droga żono!
Daję Ci znać, że jestem bezpieczny i zdrowy, pozdrów ode mnie wszystkich z domu. List otrzymałem 28.11.1944, przesyłkę także. Za co dziękuję z całego serca. Jestem ciekawy co u Ciebie nowego, czy jesteś cała zdrowa i w starym miejscu. Czuje się dobrze.
Pozdrawiam i całuję!
Werner.
Słowniczek pojęć:
Numer więźnia - każdy osadzony wraz z umieszczeniem go w obozie otrzymywał numer, który miał zastępować podstawowe dane (imię i nazwisko).
Pytania do źródła.
Pytania dla uczniów szkoły średniej (poziom podstawowy):
1.Czego dotyczą treści analizowanych listów?
2.Jakie informacje powtarzają się w analizowanej korespondencji?
3.Dlaczego więźniowie nie mogli opisywać warunków panujących w obozie oraz lokalizacji samego miejsca odosobnienia?
4.Rozstrzygnij, czy cenzura obozowa była skuteczna. Odpowiedź uzasadnij.
Pytania dla uczniów szkoły średniej (poziom rozszerzony): pytania dla poziomu podstawowego, a ponadto:
1.Jakich informacji dostarczały listy ich adresatom (odbiorcom) mimo ścisłej cenzury?
2. Zaznacz, jakich informacji dostarczają historykom:
- skuteczności cenzury.
- profilu demograficznym więźniów (wiek, płeć, krewni, środowisko, z którego pochodzili).
- obozowej diecie.
- samopoczuciu więźniów.
- Innych (jakich?)…………….
Wskazówki:
Szukając odpowiedzi na pytania warto zapoznać się ze wspomnieniami byłych więźniów obozów koncentracyjnych i zagłady. Istotnie do samej analizy korespondencji byłoby zaznajomienie się z regulaminem obozowym (cenzura listów, zakaz opisywania warunków obozowych oraz samej pracy wykonywanej w obozach), a także mechanizmem funkcjonowania w ośrodkach odosobnienia.
Literatura pomocnicza:
N. Widok, Przeżyłem, Wałbrzych 2006.
W. Dobaczewska, Społeczeństwo nie z tej ziemi, Łódź 1979.
A. Kajzer, Za drutami śmierci, Wałbrzych 2008.
Najważniejsze cezury:
Wraz z wybuchem II wojny światowej w Niemczech oraz państwach okupowanych powstawały niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne i zagłady. Sam obóz koncentracyjny Gross-Rosen powstał w 1940 roku. Od 1942 roku więźniowie mogli pisać oraz otrzymywać korespondencję. Od 1943 roku wyrażono zgodę na wysyłkę paczek żywnościowych dla osadzonych.
Plik do pobrania: Korespondencja obozowa więźniów KL Gross-Rosen do rodzin
Imię i nazwisko osoby opracowującej rekord: Dominika Pacułt